Η πανδηµία του COVID-19 διατάραξε κάθε κοινωνική πτυχή και η επιχειρηµατικότητα δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Η έκθεση Global Entrepreneurship Monitor (GEM) 2021/22 κατέγραψε τις επιχειρηµατικές συµπεριφορές και τάσεις, ρίχνοντας «φως» στον τρόπο µε τον οποίο οι επιχειρηµατίες και το οικοσύστηµα αντιµετώπισαν την πανδηµία, επισηµαίνοντας έξι αναδυόµενες τάσεις στην εποχή µετά τον COVID-19.
γράφει ο Χρήστος Κοτσακάς Δημοσιογράφος – Editor in Chief, epixeiro.gr
Σύµφωνα µε την έρευνα (που πραγµατοποιήθηκε πριν την κρίση στην Ουκρανία), υπήρχαν σαφείς ενδείξεις παγκόσµιας οικονοµικής ανάκαµψης, κάτι που αντικατοπτριζόταν στα θετικά επιχειρηµατικά συναισθήµατα σχετικά µε την εύρεση νέων ευκαιριών και την έναρξη µιας επιχείρησης. Σε 15 από τις 47 οικονοµίες που εξετάζονται στη µελέτη, περισσότεροι από τους µισούς από εκείνους που ξεκινούν ή διευθύνουν µια νέα επιχείρηση, συµφωνούν ότι η πανδηµία οδήγησε σε νέες επιχειρηµατικές ευκαιρίες. Το 2020, αυτό ίσχυε µόνο για εννέα από τις 46 οικονοµίες. Οµοίως, το 2021, περισσότεροι από 1 στους 2 επιχειρηµατίες, σε 18 από τις 47 οικονοµίες, υποστήριζαν ότι η έναρξη µιας επιχείρησης είχε γίνει πιο δύσκολη. Το 2020, ποσοστό 50% ή περισσότερο, από διπλάσιο αριθµό οικονοµιών (33 από τις 46), υποστήριζε κάτι τέτοιο.
Εντούτοις, τα ποσοστά επιχειρηµατικής δραστηριότητας συνεχίζουν να είναι χαµηλότερα στις περισσότερες χώρες, σε σύγκριση µε την εποχή πριν την πανδηµία. Το GEM παρακολουθεί τα ποσοστά επιχειρηµατικής δραστηριότητας σε ετήσια βάση και σε µια σύγκριση δεδοµένων µε το 2019, για το 2020 και το 2021 φάνηκε ότι η επιχειρηµατική δραστηριότητα δεν έχει ακόµη ανακάµψει στα προ πανδηµίας επίπεδα, κάτι που αφορά τις περισσότερες χώρες που βρέθηκαν στο «µικροσκόπιο» της µελέτης. Η πτώση ήταν πάνω από το ήµισυ στην Πολωνία, τη Σλοβακία και τη Νορβηγία. Ωστόσο, υπήρχαν και εξαιρέσεις, ιδιαίτερα στη Σαουδική Αραβία και την Ολλανδία, όπου εντοπίστηκε αύξηση της επιχειρηµατικής δραστηριότητας για καθένα από τα δύο τελευταία χρόνια.
Σε κάθε περίπτωση, η επιχειρηµατικότητα έχει κυρίαρχο ρόλο την υποστήριξη της δηµιουργίας θέσεων εργασίας µετά την πανδηµία και οι επιχειρήσεις υψηλής ανάπτυξης «είναι ζωτικής σηµασίας για την επίτευξη αυτού του στόχου». Ωστόσο, σύµφωνα µε τη µελέτη, παρατηρείται µια ανησυχητική τάση χαµηλών προσδοκιών ανάπτυξης µεταξύ των επιχειρηµατιών. Στο ένα τέταρτο των οικονοµιών, περισσότεροι από τους µισούς από εκείνους που ξεκινούν ή διευθύνουν µια νέα επιχείρηση, δεν αναµένουν να απασχολήσουν κανέναν άλλον εκτός από τον εαυτό τους για τα επόµενα πέντε χρόνια. Αυτό µπορεί να είναι ενδεικτικό των υψηλών επιπέδων επιχειρήσεων «άτυπης επιβίωσης», υπονοώντας πως οι startups αποτελούν ένα µέσο επιβίωσης, ελλείψει εναλλακτικών ευκαιριών εισοδήµατος λόγω της πανδηµίας.
Τα στοιχεία φέρνουν στην επιφάνεια και ένα παράδοξο σε ορισµένες χώρες. Ενώ πολλοί ενήλικες αντιλαµβάνονται ότι η έναρξη µιας επιχείρησης στη χώρα τους είναι εύκολη, ένα πολύ µικρό ποσοστό σκοπεύει να προχωρήσει στη δηµιουργία µιας τέτοιας. Για παράδειγµα, στο Ηνωµένο Βασίλειο, αν και πάνω από το 70% των ερωτηθέντων συµφωνούν ότι είναι εύκολο να ξεκινήσεις µια επιχείρηση, λιγότεροι από 1 στους 10 σκοπεύουν να ξεκινήσουν µια επιχείρηση στα επόµενα 3 χρόνια. Στην Ινδία, πάνω από το 80% των ερωτηθέντων συµφωνεί ότι είναι εύκολο να ξεκινήσεις µια επιχείρηση, αν και µόλις 1 στους 5 αναµένουν να ξεκινήσουν µια επιχείρηση στα επόµενα τρία χρόνια. Και στις δύο αυτές χώρες, πάνω από το 50% όσων εντοπίζουν καλές ευκαιρίες για το ξεκίνηµα µιας επιχείρησης, αναφέρουν τον φόβο της επιτυχίας ως εµπόδιο.
Οι περιορισµοί που προκλήθηκαν από την πανδηµία και η βελτίωση της ψηφιακής υποδοµής επιτάχυναν και αύξησαν την επικράτηση της υιοθέτησης ψηφιακής τεχνολογίας στις χώρες χαµηλού εισοδήµατος, όπου µία στις δύο νέες startups αναµένει πως θα αυξήσει τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών για να πουλήσει τα προϊόντα της στους επόµενους έξι µήνες. Ωστόσο, οι νέοι επιχειρηµατίες αγκαλιάζουν τις ψηφιακές τεχνολογίες περισσότερο από τους «καθιερωµένους» ιδιοκτήτες επιχειρήσεων σε όλες τις οικονοµίες εκτός από τρεις: τη Νότια Αφρική, τη Γαλλία και την Κορέα. «Υπάρχει ανάγκη για περισσότερα κίνητρα ή/και κατάρτιση για επενδύσεις σε ψηφιακές τεχνολογίες, ώστε να αποφευχθεί η εγκατάλειψη καθιερωµένων επιχειρήσεων καθώς αλλάζουν οι αγορές» τονίζεται χαρακτηριστικά.
Μια πολύ ανησυχητική τάση είναι ότι οι ειδικοί αξιολογούν την επιχειρηµατική εκπαίδευση στο σχολείο ως… αποτυχηµένη. Από τους 13 τοµείς που παρακολουθήθηκαν, η «Επιχειρηµατική Εκπαίδευση στο Σχολείο» βρέθηκε στο τέλος της σχετικής κατάταξης για τις 39 από τις 50 οικονοµίες που εξετάστηκαν. Αυτό θα µπορούσε να έχει δυνητικά µακροπρόθεσµες συνέπειες, όπως περιορισµό της δηµιουργικότητας, καλλιέργεια κακής κατανόησης της δυναµικής της αγοράς και µη µόχλευση των προθέσεων δηµιουργίας νέων επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων µεταξύ των ενηλίκων στο µέλλον, παρεµποδίζοντας την οικονοµική ανάπτυξη.
Συµπερασµατικά, αναφέρεται πως η πανδηµία χτύπησε σκληρά την επιχειρηµατικότητα, µε λιγότερους ανθρώπους να ξεκινούν νέες επιχειρήσεις και πολλές καθιερωµένες εταιρείες να αποτυγχάνουν να επιβιώσουν. Ωστόσο, «υπάρχουν ενθαρρυντικά σηµάδια, καθώς ορισµένοι επιχειρηµατίες εκµεταλλεύονται νέες και αναδυόµενες ευκαιρίες, συµπεριλαµβανοµένου του ψηφιακού εµπορίου. Υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν για να υποστηριχθεί η επιχειρηµατικότητα, κυρίως µε τη δηµιουργία προτύπων προς µίµηση που να αποδεικνύουν ότι η αρχική επιχειρηµατική αποτυχία µπορεί να αποτελέσει το εφαλτήριο για τη µελλοντική επιτυχία. Ένα καλό µέρος για να γίνει η αρχή θα ήταν τα σχολεία».
Φυσικά, όλα τα παραπάνω αφορούν σε µια περίοδο πριν την κρίση στην Ουκρανία, οι επιπτώσεις της οποίας είναι µάλλον πολύ νωρίς για να υπολογισθούν, όσον αφορά στην παγκόσµια επιχειρηµατικότητα.
Ευχαριστούμε το www.epixeiro.gr για την ευγενική παραχώρηση του άρθρου
