ΜΙΑ ΣΥΜΒΙΩΣΗ ΜΕ ΠΟΛΛΑΠΛΑ ΟΦΕΛΗ
γράφει η Ευδοκία Νικολαΐδου, Ψυχολόγος ΑΠΘ – Ψυχοθεραπεύτρια, MSc
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο τόσο ο άνθρωπος όσο και η επιστήμη στρέφουν το ενδιαφέρον τους σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν, να προστατέψουν και να συμβιώσουν αρμονικά με τα ζώα. Αρκετά είναι τα ζώα τα οποία είναι εξημερωμένα και μπορούν να μοιραστούν την καθημερινότητά τους με τον άνθρωπο.
Βέβαια την πρωταρχική θέση κατέχουν οι τετράποδοι φίλοι, ο σκύλος και η γάτα. Πλέον είναι αρκετές οι μελέτες που έχουν αποδείξει ότι τα οφέλη της συμβίωσής μας μαζί τους είναι πολλαπλά.
Αξίζει να αναφέρουμε επιγραμματικά τα πιο σημαντικά:
1. Συναισθηματικά οφέλη
Πρόκειται για μια συντροφιά πλούσια με θετικά συναισθήματα όπως είναι η αγάπη άνευ όρων, το μοίρασμα, τα χάδια, οι αγκαλιές, η ικανοποίηση, η χαρά, η ευχαρίστηση, η ευγνωμοσύνη, η τρυφερότητα. Αλλά και με την παρουσία αρνητικών συναισθημάτων όπως ο θυμός και τα νεύρα, που χρειάζεται ο κηδεμόνας του ζώου να μάθει να τα διαχειρίζεται. Σε αυτό το σημείο είναι σημαντική η σωστή ενημέρωση και εκπαίδευση του ανθρώπου από ειδικούς, ώστε να μπορεί να αναγνωρίζει και να ελέγχει τα συναισθήματα αυτά και να μαθαίνει πως μπορεί να συνυπάρξει αρμονικά με το ζώο του.
2. Άγχος και κατάθλιψη
Η συμβίωση με τα κατοικίδια έχει πλέον αποδειχθεί πως μειώνει τα επίπεδα της κορτιζόλης με αποτέλεσμα να μειώνεται το άγχος και να δημιουργείται η αίσθηση της χαλάρωσης. Επίσης αυξάνεται η παραγωγή της σεροτονίνης και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να βελτιώνεται η διάθεσή μας. Αυτός είναι και ένας σημαντικός λόγος που διάφορες μελέτες έχουν αποδείξει ευεργετικά οφέλη στην ανακούφιση των συμπτωμάτων σε άτομα που διαγνώστηκαν με κατάθλιψη, καθώς και στη μείωση των πιθανοτήτων για εμφάνισή της.
3. Σύντροφοι και μέλη της οικογένειας
Πρόκειται για μια σχέση αξιόπιστη και ανιδιοτελή. Μια συνεχής παρέα που έρχεται να καλύψει το αίσθημα της μοναξιάς και να αυξήσει την κοινωνικοποίηση του ανθρώπου. Μεγάλο ποσοστό κηδεμόνων ζώων αναφέρουν πως δημιούργησαν νέες γνωριμίες και φίλους. Τα ζώα συντροφιάς καταλαμβάνουν μια σημαντική θέση μέσα στην οικογένεια. Τα μέλη της οικογένειας μιλούν για αυτά σαν ισότιμα μέλη και εκφράζουν το πόσο κοντά αισθάνονται μαζί τους όσο και με τα υπόλοιπα μέλη. Το γεγονός αυτό έχει να συμπληρώσει η θέση που καταλαμβάνουν καθημερινά μέσα στο χώρο του σπιτιού, καθώς υπάρχουν παντού! Από στιγμές που έχουν μοιραστεί μαζί και απεικονίζονται σε φωτογραφίες στους τοίχους, από το κρεβάτι και τον καναπέ που θα μοιραστούν μαζί τους, από το χαλί και το πάτωμα που θα προτιμήσουν για να παίξουν μαζί.
4. Παιδιά και κατοικίδια
Η συνύπαρξη με τα ζώα συντροφιάς έχει σημαντικά οφέλη στην ανάπτυξη και την ανατροφή των νεώτερων μελών της οικογένειας, όπως είναι τα παιδιά. Συγκεκριμένα έχει διαπιστωθεί πως η συμβίωση αυτή συντελεί στη συναισθηματική έκφραση των παιδιών, στην καλλιέργεια των κοινωνικών τους δεξιοτήτων, στην αυτοπεποίθηση και την ευαισθητοποίησή τους, στην ανάπτυξη της υπευθυνότητας καθώς και στη μείωση των πιθανοτήτων για παραβατική συμπεριφορά. Ένας σταθερός φίλος που βρίσκεται πάντα εκεί για παιχνίδι, αλληλοεπίδραση, αγκαλιές και χάδια!
5. Σωματικά οφέλη
Πέρα από τα συναισθηματικά οφέλη που μας χαρίζουν απλόχερα, υπάρχουν μελέτες και για την ευεργετική τους επίδραση στο ανθρώπινα σώμα.
Αρχικά αποτελούν ένα κίνητρο για φυσική άσκηση, ειδικά στους κηδεμόνες των σκύλων που χρειάζεται να φροντίσουν για την καθημερινή τους βόλτα και εκτόνωση. Επίσης έχει φανεί πως συνεισφέρουν στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος δείχνοντας πως άνθρωποι που συμβίωναν με ζώα είχαν μικρότερη ευαισθησία σε αλλεργίες και άσθμα, καθώς και λιγότερα προβλήματα υγείας (χαμηλότερα επίπεδα τριγλυκεριδίων, χοληστερόλης κλπ). Τέλος, χάρη στην ιδιαίτερη ικανότητα που έχουν λόγω της όσφρησής τους μπορούν να γίνουν προπομποί και να προειδοποιήσουν τον κηδεμόνα τους όταν “κάτι δεν πάει καλά”. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να βοηθήσουν σε μια έγκαιρη διάγνωση ή προειδοποίηση μιας επικίνδυνης, επερχόμενης αλλαγής.
Lockdown και κατοικίδια
Τη σπουδαιότητα αυτής της σχέσης και το πόσο σημαντική είναι, είχαν τη δυνατότητα να το κατανοήσουν καλύτερα όσοι πέρασαν την περίοδο της καραντίνας μαζί με τα κατοικίδιά τους. Ενδεχομένως την περίοδο που ήταν σε ισχύ τα απαγορευτικά μέτρα οι κηδεμόνες των ζώων συντροφιάς να αισθάνθηκαν την παρουσία τους ακόμη πιο έντονη. Ο χρόνος που πέρασαν και περνούν στο σπίτι έδωσε τη δυνατότητα να μοιραστούν πολύ περισσότερο χρόνο μαζί, να αποκτήσουν ακόμη περισσότερες στιγμές και να αλληλοεπιδράσουν.
Διανύουμε μια εποχή που χρειάζεται όσο ποτέ άλλοτε να φροντίσουμε την ψυχική μας υγεία
Η πανδημία που επέφερε η εξάπλωση του κορονοϊού δημιούργησε παγκοσμίως πολλές αλλαγές στην καθημερινότητα των ανθρώπων σε διάφορα επίπεδα. Διανύουμε μια εποχή απαγορεύσεων, αποστασιοποίησης, απομάκρυνσης, «αποστείρωσης». Μια εποχή που χρειάζεται όσο ποτέ άλλοτε να φροντίσουμε την ψυχική μας υγεία.
Ειδικότερα όλο αυτό το διάστημα που επικρατούν τα μέτρα προστασίας δημιουργείται στους περισσότερους ανθρώπους μια αίσθηση ανασφάλειας, αμφιβολίας, φόβου.
Οι τετράποδοι φίλοι μας έχουν την ικανότητα να μπορούν να αναγνωρίζουν και να συναισθάνονται την ψυχολογική μας κατάσταση κυρίως μέσω της όρασης και της όσφρησής τους.
Γι’ αυτό και πολύ εύστοχα έχουν χαρακτηριστεί ως οι καλύτεροι μας φίλοι, καθώς γίνονται «παρηγορητές» στα δύσκολα αλλά και «συνοδοιπόροι» στις χαρές.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί πως μία από τις ελάχιστες επιτρεπτές εξόδους στη χώρα κατά την περίοδο της καραντίνας ήταν η βόλτα με το κατοικίδιο. Όσο και αν αυτό φαίνεται στους περισσότερους κηδεμόνες μια απλή ρουτίνα, ωστόσο τα ευεργετικά της οφέλη φάνηκαν έντονα κατά την περίοδο αυτή έχοντας θετική επίδραση στην ψυχολογία τους. Αυτό συνέβαινε αφενός γιατί υπήρχε η φυσική άσκηση και η δραστηριοποίηση κι αφετέρου γιατί καθημερινά υπήρχε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα. Επομένως όσο κι αν ακούγεται ως μια τετριμμένη συνήθεια το καθημερινό πρόγραμμα και η ρουτίνα, δεν παύει να δρα θετικά καθώς παρέχει μια αίσθηση ασφάλειας και σταθερότητας. Ειδικά όταν το κλίμα που επικρατεί δημιουργεί ανασφάλεια και άγχος, τότε η ανάγκη να διατηρήσουμε όσο το δυνατόν τις συνήθειες και μια σταθερότητα στη ζωή μας είναι ακόμη πιο έντονη και σημαντική.
Σχολιασμός αποτελεσμάτων έρευνας
“Συμπεριφορά & συνειδητότητα φροντίδας ζώων συντροφιάς”
Όλα αυτά τα ευεργετικά οφέλη έρχεται να επιβεβαιώσει μια ακόμη έρευνα που διενεργήθηκε τον Οκτώβριο του 2020 σε πανελλαδική εμβέλεια με στόχο τη διερεύνηση στάσεων και αντιλήψεων σχετικά με την καταναλωτική συμπεριφορά και τη συνειδητότητα των κηδεμόνων στη φροντίδα των κατοικίδιων. Μεταξύ των αποτελεσμάτων η έρευνα κατέδειξε πως οι σημαντικοί λόγοι που επιλέγει κάποιος να συμβιώσει με ένα κατοικίδιο είναι κυρίως για συντροφιά και γιατί θεωρούν πως θα ενισχύσουν την ψυχολογία τους. Το γιατί θα επιλέξουν ένα συγκεκριμένο είδος ζώου φάνηκε πως σχετίζεται περισσότερο με το πόσο επιθυμούσαν να το αποκτήσουν ή με την προηγούμενη εμπειρία τους και πολύ λιγότερο με το πόσο θα τους κοστίζει η φροντίδα του. Οι περισσότεροι κηδεμόνες απάντησαν πως το κατοικίδιό τους διαμένει μέσα στο σπίτι και σε στιγμές που θα χρειαστεί να απουσιάσουν φροντίζουν πάντα να υπάρχει κάποιος μαζί τους. Τέλος ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί πως η μεγαλύτερη πλειοψηφία φροντίζει να παρέχει καλά και ποιοτικά προϊόντα σίτισης ανεξαρτήτου εισοδήματος.
Όλα αυτά αποτελούν μια σημαντική ένδειξη ότι τα ζώα συντροφιάς αντιμετωπίζονται από τους κηδεμόνες τους ως προστατευόμενα μέλη αποδεικνύοντας πως πρόκειται για μια ισχυρή συναισθηματική δέσμευση που οδηγεί αντίστοιχα και σε μια ηθική δέσμευση για ποιοτική φροντίδα.