Ανθρωποκεντρική φιλοζωία - φιλοσοφία

ΦΙΛΟΖΩΙΑ – ΜΙΑ ΛΕΞΗ ΠΟΥ ΑΚΟΥΓΕΤΑΙ ΠΟΛΥ Η ΑΝ ΘΕΛΕΤΕ “ΦΟΡΙΕΤΑΙ” ΠΟΛΥ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΕΚΦΡΑΣΕΙ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΖΩΑ

γράφει η Δάφνη Κοκάρα, Κτηνίατρος

Στην πράξη εκδηλώνεται ως αγώνας για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των ζώων ή έστω έτσι θα πρέπει να είναι. Βέβαια πριν το 1900 η λέξη αυτή ήταν διαφορετικά φορτισμένη μιας και απέδιδε την υπερβολική αγάπη κάποιου για τη ζωή του προσδίδοντας έναν εγωιστικό τόνο σε αντιδιαστολή με τον αλτρουιστικό τόνο που έχει σήμερα.

Με μια πρόχειρη αναζήτηση στο διαδίκτυο θα διαπιστώσει κανείς ότι υπάρχουν πολυάριθμα φιλοζωικά σωματεία, επίσημες και ανεπίσημες οργανώσεις για την προάσπιση των δικαιωμάτων των ζώων αλλά και αυτόνομες αγγελίες για υιοθεσίες ζώων. Και το ερώτημά μου είναι: Ποια είναι η θέση του κτηνίατρου σε όλα αυτά;
Ξεκινώντας από τον ηγετικό ρόλο μέχρι την αποχή γίνεται κατανοητό ότι υπάρχει μια πληθώρα στάσεων που μπορεί κανείς να υιοθετήσει.
Σαφώς κανείς δεν είναι σε θέση να προκαθορίσει τα όρια συμμετοχής κάποιου μιας και δεν υπάρχουν αντικειμενικά μέτρα περιορισμού. Ωστόσο μια απόπειρα συσχέτισης της κτηνιατρικής επιστήμης με τη φιλοζωία ίσως χαράξει μια κατευθυντήρια γραμμή.

Ας ρίξουμε μια ματιά στο παρελθόν ώστε να βρούμε την αρχή του νήματος. Αριστοτέλης, Γαληνός – οι αρχαίοι πατέρες της Ιατρικής – εφάρμοζαν ιατρικές τεχνικές επάνω σε ζώα στα πλαίσια πειραματισμού, σκοπός μάλλον ανθρωποκεντρικός. Έτσι λοιπόν ξεκίνησε η έννοια της εφαρμογής ιατρικών γνώσεων επάνω στα ζώα στον ελληνικό χώρο με κινητήρια δύναμη την πρόοδο της ανθρώπινης ιατρικής. Ελληνιστικοί χρόνοι και θεμελίωση της Κτηνιατρικής ως ανεξάρτητος κλάδος, Βυζάντιο και Ιππιατρική, ίδρυση του Ανεξάρτητου Ελληνικού Κράτους και στρατιωτική κτηνιατρική οι επόμενοι σταθμοί με κοινό παρονομαστή την ανάγκη στελέχωσης του παραγωγικού ζωϊκού κεφαλαίου με συστηματική γνώση για βελτιστοποίηση και μεγιστοποίηση των υπηρεσιών του στον άνθρωπο.

Η κτηνιατρική επιστήμη αποτελεί κατ΄εξοχήν ανθρωποκεντρική επιστήμη. Το γεγονός αυτό φαίνεται και σήμερα ιδαίτερα στον τομέα των παραγωγικών ζώων, των τροφίμων αλλά και των ζώων συντροφιάς. Ίσως στην τελευταία περίπτωση να μη γίνεται ξεκάθαρα κατανοητό αλλά αρκεί να αναλογιστεί κανείς πόσο αλληλένδετες είναι η υγεία του κηδεμόνα και του ζώου, όπως βέβαια ορίζεται η πολυδιάστατη αυτή έννοια από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Με άλλα λόγια, κίνητρο για την εξασφάλιση της υγείας του ζώου είναι η εξασφάλιση της υγείας ολόκληρης της οικογένεις, σωματικής και ψυχικής. Επιπλέον, κατά ένα μεγάλο ποσοστό ο άνθρωπος – κηδεμόνας θέτει όρια, συνήθως οικονομικά, στην άσκηση των ιατρικών τεχνικών στο ζώο, επιβεβαιώνοντας για άλλη μια φορά τον πρωταγωνιστικό του ρόλο.

Με βάση τους παραπάνω αναλογισμούς μπορεί κανείς να εισάγει μια νέα έννοια, την Ανθρωποκεντρική Φιλοζωία, η οποία με απλά λόγια εκφράζει την αγάπη και το σεβασμό απέναντι στα ζώα αλλά με μια ορθολογική στάση που συνεπάγεται περισσότερη ψυχραιμία και μεθοδικότητα. Η διαφορά με την κοινή έννοια της φιλοζωίας έγκειται στη μεγαλύτερη δόση ρεαλισμού.
Κατ΄αυτό τον τρόπο προφυλλάσεται κανείς και από τη βιτρίνα που πολλές φορές μπορεί να αποτελέσει η φανατική φιλοζωία σε πράξεις καταπίεσης και παράβασης των νόμων της φύσης στο όνομα της προστασίας ανυπεράσπιστων πλασμάτων.

Επομένως, η ανθρωποκεντρική φιλοζωία καταργεί την πλασματική ανιδιοτέλεια της φιλοζωίας μιας και οποιαδήποτε καλή πράξη, συμπεριλαμβανομένου και της εξασφάλισης στέγης και φαγητού σε ένα αδέσποτο ζώο, γίνεται με κίνητρο τη βελτίωση της ψυχικής κατάστασης και της συνείδησης του δράστη. Είναι σαφές ότι όλοι, κτηνίατροι και μη, οφείλουμε να σεβόμαστε τη φύση, τους νόμους της και τα πλάσματά της και να φροντίζουμε για την εξάλειψη φαινομένων βίας και εκμετάλλευσης. Ωστόσο ας κρατήσουμε κατά νου τόσο τη σύγχρονη έννοια της φιλοζωίας όσο κα την παλαιότερη αναζητώντας τη σοφία εντός της κάθε μιας.

Κίνητρο για την εξασφάλιση της υγείας του ζώου είναι η εξασφάλιση της υγείας ολόκληρης της οικογένεις, σωματικής και ψυχικής.