Η ΘΕΤΙΚΗ ΛΙΣΤΑ ΘΑ ΠΑΡΑΒΙΑΖΕΙ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ,
ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΙ ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ.
Δελτίο τύπου WZF / ZZF
* Αυτή την περίοδο πραγματοποιείται στη Γερμανία μια μεγάλη συζήτηση
για την έγκριση ή όχι της λεγόμενης «θετικής λίστας». Η πρόταση που συ-
ζητείται αφορά τη δημιουργία μιας «θετικής λίστας», δηλαδή ενός καταλό-
γου με περιορισμένο αριθμό ειδών ζώων που μπορούν να διατηρούνται
ως κατοικίδια, αντί για μια «αρνητική λίστα» όπου θα περιλαμβάνονταν τα
ζώα που απαγορεύεται να διατηρούνται ως κατοικίδια.
Ο Καθηγητής Δρ. Tade Matthias Spranger από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βόννης
έχει συντάξει μια «Έκθεση εμπειρογνωμόνων σχετικά με το νομικό παραδεκτό της εισαγωγής ενός εθνικού θετικού καταλόγου για κατοικίδια με ιδιαίτερη συνεκτίμηση του συνταγματικού και ευρωπαϊκού δικαίου» για λογαριασμό της Γερμανικής Ένωσης Εμπορίου & Βιομηχανίας Ζώων Συντροφιάς (Zentralverband Zoologischer Fachbetriebe Deutschlands e.V. – ZZF).
Σε 167 σελίδες, η νομική γνωμοδότηση καταλήγει σε μια σαφή εκτίμηση: Η καθιέρωση μιας εθνικής θετικής λίστας για τα κατοικίδια, όπως προτάθηκε πρόσφατα από τον Γερμανό ομοσπονδιακό υπουργό Cem Özdemir, θα παραβίαζε πλήρως διάφορες διατάξεις του διεθνούς, ευρωπαϊκού και συνταγματικού δικαίου. Εάν η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας εισήγαγε εθνικό κατάλογο θετικών κατοικίδιων ζώων, θα προοιωνιζόταν η κίνηση διαδικασίας επί παραβάσει, ιδίως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ένας θετικός κατάλογος σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θα ήταν επίσης συμβατός με το ευρωπαϊκό δίκαιο. «Μια pet positive λίστα είναι αντίθετη με την ευρωπαϊκή νομοθεσία ανεξάρτητα από το αν ο συντάκτης μιας τέτοιας λίστας είναι ο Γερμανός νομοθέτης ή η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση», διευκρινίζει ο καθηγητής Νομικής. Ο Καθ. Δρ.Tade Matthias Spranger διδάσκει στους τομείς του συνταγματικού και διοικητικού δικαίου, του ευρωπαϊκού δικαίου καθώς και του γερμανικού και του διεθνούς δικαίου της βιοτεχνολογίας. Με τιμητική ιδιότητα,έχει διοριστεί επίσης επίτροπος στην Επιτροπή Προστασίας των Ζώων από την Κρατική Υπηρεσία για τη Φύση, το Περιβάλλον και την Προστασία των Καταναλωτών της Πολιτείας της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας στη Γερμανία.
Στις πολυάριθμες δημοσιεύσεις του συγκαταλέγονται το «Απόκτηση κατοικιδίων και συνταγματικό δίκαιο», το οποίο δημοσίευσε το 2018. Κατά την παρουσίαση της εμπειρογνωμοσύνης του στις 17 Ιουνίου 2023, ο Καθ. Δρ. Tade Matthias Spranger τόνισε: «Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι τα αποτελέσματα που έχω επεξεργαστεί είναι σταθερά. Επομένως, με βάση τη μελέτη πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον πολιτικό λόγο.» Η έκθεση διατίθεται ελεύθερα στα γερμανικά και τα αγγλικά ως pdf: www.zzf.de/fileadmin/ZZF/Dokumente/Studien/Expert_opinion_Spranger_english_06-2023.pdf ” «Η αγγλική έκδοση είναι πολύ σημαντική για μένα, ώστε η αναφορά να έχει επίσης αντίκτυπο σε ευρωπαϊκό επίπεδο», διευκρινίζει ο Καθ. Δρ.Tade Matthias Spranger.
Η έκθεση στη γερμανική γλώσσα και η αγγλική μετάφραση θα εμφανιστούν μαζί σε ένα βιβλίο που θα εκδοθεί από την LIT-Verlag τον Ιούλιο. Εκτός από το ZZF, η χρηματοδότηση κατέστη δυνατή από την Industrieverband Heimtierbedarf (IVH), την Ευρωπαϊκή Οργάνωση για Κατοικίδια (EPO), την Bundesverband für fachgerechten Natur-, Tier- und Artenschutz (BNA), την Deutsche Gesellschaft für Herpetologie und Terrarienkunde (DGH), τον Γερμανικό Κυνολογικό Όμιλο (VDH), την Ένωση Ζωολογικών Κήπων (VdZ), τον Ζωολογικό Κήπο της Λειψίας, το Ίδρυμα Προστασίας του Πολίτη (CC), το Ομοσπονδιακό Οικονομικό Επιμελητήριο της Αυστρίας (WKO) και τις Υπηρεσίες Βιομηχανίας Κατοικίδιων Ζώων (WZF).
Το Διεθνές δίκαιο για την κηδεμονία κατοικίδιων ζώων.
Η γνώμη εμπειρογνωμόνων αναφέρει ότι ένας εθνικός θετικός κατάλογος θα παραβίαζε ήδη την «Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Ζώων Συντροφιάς» που υπογράφηκε και επικυρώθηκε από τη Γερμανία και, ως εκ τούτου, αντίκειται στο διεθνές δίκαιο. Η Σύμβαση περιλαμβάνει μια σαφή δέσμευση για την ιδιωτική κτηνοτροφία, την εκτροφή ζώων και το εμπόριο ζώων και τονίζει τη σημασία των κατοικίδιων ζώων λόγω της συμβολής τους στην ποιότητα ζωής και της συνακόλουθης αξίας τους για την κοινωνία. Στο επίπεδο του δικαίου της ΕΕ, ένας εθνικός θετικός κατάλογος θα συνιστούσε παραβίαση των θεμελιωδών
ελευθεριών.
«Οι υποτιθέμενοι κίνδυνοι από «επικίνδυνα ζώα» δεν πληρούν τις απαιτήσεις που έχει αποδώσει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την προστασία της δημόσιας ασφάλειας και τάξης. Ομοίως, η αφηρημένη αναφορά στις ζωονόσους δεν μπορεί να δικαιολογήσει εθνική θετική λίστα με αναφορά στην προστασία της υγείας και της ανθρώπινης ζωής», αναφέρεται στην περίληψη
της γνωμοδότησης.
«Σε αντίθεση με ό,τι παρουσιάζεται
μερικές φορές στον δημόσιο
διάλογο, η νομολογία του
Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σχετικά
με τη βελγική θετική λίστα δεν
ερμηνεύει εκ νέου τις εκτιμήσεις για
την καλή διαβίωση των ζώων από
την άποψη αυτή. Αντίθετα, αυτή
η νομολογία είναι εκ διαμέτρου
αντίθετη με μια εθνική θετική λίστα
για κατοικίδια»
Και περαιτέρω: «Σε αντίθεση με ό,τι παρουσιάζεται μερικές φορές στον δημόσιο διάλογο, η νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σχετικά με τη βελγική θετική λίστα δεν ερμηνεύει εκ νέου τις εκτιμήσεις για την καλή διαβίωση των ζώων από την άποψη αυτή. Αντίθετα, αυτή η νομολογία είναι εκ διαμέτρου αντίθετη με μια εθνική θετική λίστα για κατοικίδια». Οι πτυχές της προστασίας της βιοποικιλότητας δεν είναι επίσης κατάλληλες για να δικαιολογήσουν την παρέμβαση στην ελεύθερη κυκλοφορία. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ούτως ή άλλως στοιχεία για θετικές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα ενός θετικού καταλόγου, η νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου δείχνει ότι ο όρος βιοποικιλότητα νοείται εκεί με την έννοια της γενετικής ποικιλότητας ορισμένων φυλών ζώων. Εκτός από την ελεύθερη κυκλοφορία των αγαθών, η ελευθερία παροχής υπηρεσιών θα παραβιαζόταν επίσης μόλις οι πάροχοι υπηρεσιών από άλλες χώρες της ΕΕ δεν θα είχαν πλέον τη δυνατότητα να προσφέρουν αντίστοιχες υπηρεσίες φροντίδας κατοικίδιων στη Γερμανία. «Δεν είναι δυνατή η παράκαμψη των περιγραφόμενων νομικών ορίων για τον Γερμανό νομοθέτη με την εναλλακτική εφαρμογή
ενός θετικού καταλόγου της ΕΕ. Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν διαθέτει ήδη βιώσιμη νομοθετική αρμοδιότητα για την προστασία των ζώων», εξηγεί ο καθηγητής Spranger. Οι αρμοδιότητες της Ένωσης στον τομέα της νομοθεσίας για την προστασία των ζώων είναι
κυρίως στον τομέα της γεωργικής πολιτικής. Ένας θετικός κατάλογος σε ολόκληρη την Ένωση θα παραβίαζε την ελευθερία του επαγγέλματος και, ανάλογα με τη μορφή, την εγγύηση
της ιδιοκτησίας και την απαγόρευση των διακρίσεων. Επιπλέον, μια εθνική θετική λίστα θα παραβίαζε διάφορα θεμελιώδη δικαιώματα και συνταγματικές αρχές του γερμανικού Συντάγματος. Οι αντίστοιχες παραβιάσεις δεν μπορούν να βασιστούν σε συνταγματική απαίτηση για δράση βάσει του άρθρου 20α του γερμανικού Συντάγματος (προστασία των φυσικών θεμελίων της ζωής και των ζώων), καθώς πρόκειται για καθαρά κρατική αντικειμενική διάταξη. Αφενός, παραβιάζεται η κατοχική ελευθερία βάσει του άρθρου 12 παράγραφος 1 του γερμανικού Συντάγματος. Από την άλλη πλευρά, μια θετική λίστα για τα κατοικίδια θα προκαλούσε αδικαιολόγητες παραβιάσεις του γενικού δικαιώματος της προσωπικότητας και – ανάλογα με τη συγκεκριμένη νομική μορφή – της εγγύησης της ιδιοκτησίας (άρθρο 14 παράγραφος 1 του γερμανικού Συντάγματος) καθώς και του γενικού αρχή της ίσης μεταχείρισης και την απαγόρευση των διακρίσεων (άρθρο 3 παράγραφος 1 του γερμανικού Συντάγματος). Επιπλέον, ένας εθνικός κατάλογος θετικών κατοικίδιων θα ήταν δυσανάλογος, καθώς υπάρχουν πιο ήπια μέσα ίσης αποτελεσματικότητας. Τα μειονεκτήματα των λεγόμενων αρνητικών καταλόγων που προβάλλονται σε αυτό το πλαίσιο δεν υπάρχουν όταν τα δούμε αντικειμενικά.
